Centrum Kompleksowej Terapii Spastyczności

Diagnostyka spastyczności

Celem pierwszej wizyty diagnostycznej jest potwierdzenie diagnozy spastyczności, identyfikacja jej zakresu oraz ocena stopnia nasilenia. W ramach wizyty diagnostycznej ustalane są cele terapii. Zwykle spastyczność jest jedynie jednym z problemów zdrowotnych, dlatego bardzo ważne, aby na tym etapie zdecydować, w jaki sposób terapia redukcji spastyczności będzie przenikała się z terapią zmierzającą do realizacji innych celów. Cele terapeutyczne są ustalone w porozumieniu z pacjentem, a często też przy udziale osób bliskich pacjenta i członków zespołu terapeutycznej.

Terapia spastyczności

W zależności od ustalonych celów terapeutycznych planowane jest dalsze postępowanie, obejmujące różne metody rehabilitacji, oraz, w zależności od potrzeb leczenie toksyną botulinową, leczenie farmakologiczne działające ogólnie, a także uzupełniająco, włączenie diety redukującej spastyczność.

Fizjoterapia spastyczności

Podstawową formą terapii zmierzającej do redukcji spastyczności jest intensywna fizjoterapia (przede wszystkim kinezyterapia, a więc leczenie ruchem), wspomagana fizykoterapią. Celem intensywnej fizjoterapii jest zwiększenie zakresu ruchu w spastycznych kończynach, poprawa siły mięśni antagonistycznych pomagających równoważyć odruchy spastyczne i lepsza kontrola siły skurczu mięśni napiętych spastycznie.

Terapia spastyczności z wykorzystaniem ortezy SAEBO

Dla powtarzalności i kontroli ruchów spastycznej dłoni wykorzystuje się ortezę SAEBO. Dzięki niej pacjent uczy się kontrolować ruch, a także jest w stanie wielokrotnie powtarzać go w sposób kontrolowany, utrwalając prawidłowy wzorzec ruchu.

Terapia zajęciowa w spastyczności ręki

Odpowiednie przygotowanie spastycznych mięśni jest wykorzystywane do przywracania funkcji o kluczowym znaczeniu dla codziennego funkcjonowania i samodzielności pacjenta. W ramach terapii zajęciowej (funkcjonalnej) ćwiczone są praktyczne umiejętności związane z codzienną toaletą, zmianą ubrania, przygotowywaniem posiłków i innymi czynnościami, których pacjent uczy się na nowo.

Terapia spastyczności z wykorzystaniem SPACECURL 3D, platformy Gamma i hydroterapii

Ważnym elementem terapii spastyczności, zwłaszcza przy spastyczności kończyny dolnej i mięśni tułowia jest odciążanie spastycznych mięśni i nauka świadomości własnego ciała i kontroli mięśni. W tym celu stosuje się terapię z wykorzystaniem SPACECURL 3D (urządzenia, które kiedyś było wykorzystywane jedynie do treningu kosmonautów, a teraz służy też do rehabilitacji), terapię z wykorzystaniem platformy Gamma i hydroterapię (ćwiczenia metodą halliwick concept). Dzięki takim metodom pacjent uczy się samodzielnie równoważyć napięcie wybranych mięśni i zaczyna w większym stopniu panować nad spastycznymi odruchami.

Terapia spastyczności z wykorzystaniem toksyny botulinowej

W przypadku bardziej nasilonej spastyczności ogniskowej stosuje się ostrzyknięcia toksyną botulinową. Dzięki tej metodzie następuje istotna redukcja wzmożonego napięcia mięśniowego na kilka do kilkunastu tygodni. W tym czasie, w ramach intensywnej fizjoterapii i terapii innymi metodami, pacjent uczy się kontrolować swoje ruchy i odtwarza naturalne umiejętności, które pomagają mu lepiej kontrolować ruchy, gdy działanie toksyny botulinowej ustępuje. Iniekcje toksyną botulinową są metodą bezpieczną (precyzja i bezpieczeństwo podania leku zwiększane są poprzez wykorzystanie nowoczesnych metod lokalizacji mięśni – USG/EMG/elektrostymulacji) i odwracalną, mogą być przy tym powtarzane wielokrotnie. Ważne jest, aby zastosowanie tej metody było dobrze skoordynowane z innymi formami terapii. Zalecane jest, aby podczas kwalifikacji do ostrzyknięcia był obecny fizjoterapeuta, który wspiera lekarza w wyborze mięśni do ostrzyknięcia, a po zakończeniu zabiegu przeprowadza ćwiczenia (30 – 60 minut) w celu dobrego rozprowadzenia wstrzykniętej do mięśni substancji.

Farmakoterapia spastyczności

W przypadku braku skuteczności innych metod terapii lekarz może zdecydować o włączeniu doustnego leczenia farmakologicznego. W przypadku uogólnionej spastyczności o największym nasileniu, nie reagującej w sposób zadowalający na leki doustne może zostać podjęta decyzja o konieczności zastosowania pompy baklofenowej.

Ocena efektów terapii spastyczności

Ocena efektów terapii spastyczności jest prowadzona na bieżąco przy każdej terapii oraz w sposób bardziej kompleksowy co 4 do 8 tygodni. W ramach bieżącej oceny terapeuci omawiają z pacjentem efekty każdej terapii i informują pacjenta czy postępuje ona zgodnie z planem, czy na drodze do realizacji celów pojawiają się jakieś trudności. Ocena okresowa dokonywana jest przez lekarza lub terapeutę prowadzącego w oparciu o analizę dokumentacji medycznej prowadzonej przez cały okres terapii oraz konsultację z całym zespołem terapeutycznym. W ramach oceny tej przeprowadzane są takie same testy, jak na etapie diagnostyki, co umożliwia ilościową ocenę postępów terapii. Dodatkowym uzupełnieniem dokumentacji przebiegu procesu terapeutycznego są zdjęcia i filmy, które umożliwiają jakościową ocenę postępów terapii, a więc poprawę wzorców ruchu i innych zmian, które na pierwszy rzut oka mogą nie być widoczne dla pacjenta czy jego bliskich, a mogą mieć istotne znaczenie dla dalszego powrotu do zdrowia i samodzielności.

Poznaj naszych specjalistów:

Fizjoterapeuci

Terapeuci zajęciowi

Neurolodzy

Dietetycy