Miomodulacja mięśni – innowacyjne podejście do korekcji ruchu mięśni twarzy z zastosowaniem kwasu hialuronowego

W oparciu o publikację Mauricio de Maio

Wprowadzenie: dla przywrócenia twarzy typowego młodzieńczego wyglądu za pomocą zabiegów medycyny estetycznej niezwykle istotne znaczenie ma wszechstronne zrozumienie roli czynności mięśni w wyglądzie twarzy, a także uwzględnienie koncepcji biomechanicznych, takich jak równowaga działania grup mięśni synergistycznych i antagonistycznych.

Cel pracy: zrozumienie roli ruchu mięśni w wyglądzie twarzy

Metody: modulacja ruchów mięśni za pomocą wstrzykiwanych wypełniaczy

Wyniki i wnioski: Zabiegi z wykorzystaniem wstrzykiwanych wypełniaczy można wykonywać w celu wsparcia ruchu mięśni lub zablokowania ich nadmiernej aktywności niezależnie od tego, czy zaburzenie równowagi wynika z deficytu strukturalnego czy utraty objętości w toku procesu starzenia się

CHARAKTERYSTYKA MIĘŚNI MIMICZNYCH

Mięśnie mimiczne mają kilka cech odróżniających je od mięśni szkieletowych. Zasadniczo biorą swój początek w kości i są przyczepione do skóry lub kończą się we włóknach innych mięśni. Nie mają ścięgien ani typowych wrzecion mięśniowych [2, 3]. O ruchu mięśni twarzy decydują następujące trzy główne aspekty: zależność długość–napięcie, systemy bloczkowe i dźwigniowe oraz działanie funkcjonalnych grup mięśni.

ZALEŻNOŚĆ MIĘDZY DŁUGOŚCIĄ A NAPIĘCIEM

Największa siła jest wytwarzana przez element kurczliwy mięśnia (aktyna i miozyna) przy długości spoczynkowej. Wynika to z odpowiedniego ustawienia mostków poprzecznych w sarkomerze. Siła ta zmniejsza się, jeśli włókna mięśniowe ulegną skróceniu lub rozciągnięciu. Bierne napięcie mięśnia wzrasta wraz ze zwiększaniem się długości elementu sprężystego: w miarę jak tkanka łączna powiązana z mięśniem jest ciągnięta, stawia opór i cofa się po zwolnieniu.

W przypadku mięśni mimicznych, które nie mają ścięgien i są przyczepione do skóry [1], sprężystość skóry i tkanki łącznej stanowi element sprężysty zależności długość–napięcie. W ten sposób utrata sprężystości skóry w miarę starzenia się, zmienia zależność długość–napięcie w mięśniach mimicznych: zdolność mięśni do powrotu do stanu spoczynkowego po skurczu i do utrzymania pozycji spoczynkowej skóry ulega osłabieniu. Ponadto utrata sprężystości wraz z ubytkiem tkanki tłuszczowej i kostnej prowadzi do obwisania skóry [4], co powoduje efekt domina skutkujący rozciągnięciem mięśni twarzy.

W przypadku młodej twarzy mięśnie dźwigacze i obniżacze pozostają w równowadze, a struktury są w prawidłowej pozycji. W procesie starzenia dochodzi do utraty podparcia, jaką dają kości i tkanka tłuszczowa, czemu towarzyszy wiotczenie struktury twarzy. Mechaniczne korzyści, jakie daje punkt podparcia dźwigni, ulegają osłabieniu i dźwigacz traci siłę unoszenia pozwalającą przeciwdziałać grawitacji. Włókna mięśniowe rozciągają się, w miarę jak skóra obwisa. Zmniejszony opór powoduje, że z upływem czasu zwiększa się napięcie obniżacza, który pociąga struktury twarzy w dół, uruchamiając efekt domina. Bolus wypełniacza zastępuje utracone struktury (punkt podparcia dźwigni), zwiększając korzyści mechaniczne mięśnia dźwigacza. Ruch dźwigacza jest ułatwiony. Ogranicza to obwisanie i równoważy skurcz obniżacza, zatrzymując łańcuch zdarzeń uruchomiony przez proces starzenia się.

SYSTEMY BLOCZKOWE I DŹWIGNIOWE MIĘŚNI

Biomechaniczne systemy nieruchomego bloczka zmieniają kąt działania mięśni, a dźwignie zwiększają ich korzyści mechaniczne, poprawiając siłę lub przemieszczanie mięśni [5, 6]. Dla przykłau boczna poduszka tkanki tłuszczowej okołooczodołowej (SOOF), zlokalizowana na dolno-bocznym brzegu oczodołu i głęboko w stosunku do mięśnia okrężnego oka i mięśnia jarzmowego większego [7, 8], działa jak płaszczyzna poślizgu bloczka oraz, wraz z kością, jak punkt podparcia dźwigni dla mięśnia jarzmowego większego. W miarę starzenia się utrata struktury pod tym mięśniem, czy to z powodu ubytków kości czy ubytków i/lub opadania tkanki tłuszczowej, może zmniejszyć ten efekt podparcia dźwigni, zmniejszając siłę mięśni i ograniczając ich zdolność do unoszenia kąta ust.

FUNKCJONALNE GRUPY MIĘŚNI

Harmonijnie działające grupy mięśni (agonistów i antagonistów) przyczyniają się do prawidłowego, młodzieńczego wyglądu widocznego w wyrazie twarzy. Dźwigacze i obniżacze działają przeciwstawnie, a ich interakcje leżą u podstaw wyglądu twarzy w stanie spoczynku i podczas dynamicznych zmian wyrazu twarzy. U osób młodych dźwigacze są zwykle silniejsze niż obniżacze [9, 10]. Równowaga między antagonistycznymi mięśniami może zostać zachwiana z powodu deficytów strukturalnych w okresie młodzieńczym lub z powodu ubytków w tkance kostnej i/lub miękkiej w miarę starzenia się: jeśli mięsień dźwigacz wykazuje niedostateczną siłę unoszącą lub całkowicie traci tę siłę, obniżacz zyskuje swobodę działania przy zmniejszonym oporze.

PRZYKŁADY

1. Asymetryczny uśmiech – zaburzenie równowagi pomiędzy mięśniem jarzmowym większym a obniżaczem kącika ust
2. Uśmiech dziąsłowy – deficyt kolca nosowego przedniego i kości przysiecznej który skutkuje nadmiernym ruchem dźwigaczy wargi górnej (mięśnia dźwigacza wargi górnej i skrzydła nosa, mięśnia dźwigacza wargi górnej i mięśnia jarzmowego mniejszego
3. Brak właściwego podparcia kostnego w obrębie brody – nadmierne wydymanie ust, marszczenie brody spowodowane nadmierną aktywnością mięśni bródkowych
4. Porażenie nerwu twarzowego
5. Skutki neuroboreliozy
6. Skutki/powikłania operacji neurologicznych i laryngologicznych
7. Powikłania poudarowe

Procedura zabiegowa:
Wykonanie zabiegu wpływającego na ruchomość mięśni jest wskazane dla wszystkich osób które chcą poprawić symetrię twarzy i przywrócić proporcję w pracy mięśni mimicznych. Zabieg trwa około 2h i polega na odpowiedniej iniekcji kwasy hialuronowego. Wcześniej jednak pacjent jest dokładnie badany pod kątem pracy mięśni mimicznych, proszony o wykonanie szeregu min (wyrażanie emocji) a także zbierany jest dokładny wywiad. Wiąże się to ze zrobieniem zdjęć, wnikliwą ich analizą i zaplanowaniem sposobu leczenia.

Sam zabieg nie jest zbyt bolesny i wykonywany jest bez znieczulenia. Należy jednak liczyć się z możliwością siniaków i obrzęku po zabiegu. Jest to nieodłączne ryzyko każdej iniekcji kwasu hialuronowego.

Przeciwskazania:
1. Ciąża i laktacja
2. Obecne leczenie immunosupresyjne
3. Obecne leczenie przeciwnowotworowe
4. Antybiotykoterapia
5. Zaburzenia psychiczne
6. Leczenie biologiczne
7. Stany zapalne skóry twarzy

Po wykonaniu zabiegu wskazana jest wizyta kontrolna za miesiąc a także po 6 miesiącach. Rezultaty zabiegu utrzymują się powyżej roku. Pacjent jest również proszony o wykonanie badan dodatkowuch tj. usg i emg mięśni twarzy oraz konsultacji logopedycznej. Badania te ustalane są indywidualnie.

PIŚMIENNICTWO:
1. Micheli-Pellegrini V (2011) About muscle insertions in man (Proposal for a new nomenclature of striated muscle). Acta Otorhinolaryngol Ital 31(3):167–176
2. Goodmurphy CW, Ovalle WK (1999) Morphological study of two human facial muscles: orbicularis oculi and corrugator
supercilii. Clin Anat 12(1):1–11
3. Stal P, Eriksson PO, Eriksson A, Thornell LE (1987) Enzymehistochemical differences in fibre-type between the human major and minor zygomatic and the first dorsal interosseus muscles. Arch Oral Biol 32(11):833–841
4. Ezure T, Hosoi J, Amano S, Tsuchiya T (2009) Sagging of the cheek is related to skin elasticity, fat mass and mimetic muscle function. Skin Res Technol 15(3):299–305
5. Grelsamer RP, Klein JR (1998) The biomechanicsof the patellofemoral joint. J Orthop Sports Phys Ther 28(5):286–298
6. Doyle JR (2001) Palmar and digital flexor tendon pulleys. Clin Orthop Relat Res 383:84–96
7. Aiache AE, Ramirez OH (1995) The suborbicularis oculi fat pads: an anatomic and clinical study. Plast Reconstr Surg 95(1):37–42
8. Rohrich RJ, Arbique GM, Wong C, Brown S, Pessa JE (2009) The anatomy of suborbicularis fat: implications for periorbital rejuvenation. Plast Reconstr Surg 124(3):946–951
9. Gray H (1974) The muscles and fasciae. In: Pick TP, Howden R (eds) Anatomy, descriptive and surgical. Running Press,
Philadelphia, pp 306–315
10. de Maio M, Rzany B (2009) Botulinum toxin in aesthetic medicine. Springer, Berlin

KONTAKT